روان شناسی سلامت در معنی درمان
هوالرحمن فصل اول قسمت دوم
سالروز ولادت با سعادت دومین اختر تابناک ولایت و امامت
امام حسن مجتبی (ع) را به محضر آقا امام زمان (عج) و
تمام شیعیان و مسلمین و شما دوستان گرامی تبریک و
تهنیت عرض مینمایم و از خداوند منان توفیق زیارت و
قبولی طاعات و عبادات شما عزیزان را خواستارم.
بیوسفر شکل زندگی بشرملت فرهنگ خانواده نظام اکولوژیکی
شناخت هیجان رفتار نظام اجتماعی زندگی
ااعضاء بدن، بافتها، سلولها نظام روان شناختی
ملکول ها، اتمها، زیراتمها، کوانتوم نظام بیولوژیکی
نظام فیزیکی جهان و انسان
در بین اجزاء این چرخه نقش روانشناسی در:
· پیش گیری بیماری
· اداره بیماری
· ارتقاء سطح سلامت
یکی از مهیج ترین و چالش انگیزترین کارهای قرن بیستم و بیست ویکم است
لذا تاسیس “ روانشناسی سلامت “ به عنوان بخش سی هشتم “ انجمن
روان شناسی آمریکا “ در سال 1978 و به تازگی تعیین بخشی در انجمن
“ روان شناسی بریتانیا “ نیاز و ارزش روزافزون کار بر دیدگاه های
روان شناسی به سلامت و پیامدهای مراقبت های بهداشتی، جسمی، فکری و
روحی را منعکس می کند.
لذا موفقیت روان شناسی سلامت در خدمت و ارائه خدمات زیر به مردم در
طول دوره گذشته بر هیچ کس پوشیده نیست.
· شناسایی رفتارها و سبک های زندگی فردی که بر سلامت جسمی و روانی
فرد تاثیر می گذارد.
· پیشگیری و درمان بیماریهای مختلف جسمی و روان تنی.
· شناسایی عوامل خطر زایی که با بیماری مرتبط است.
· بهبود بخشیدن به تمام نظام های مراقبت بهداشتی در:
کنترل استرس، ترک مصرف الکل، ترک دخانیات، تسکین درد، مهار سطح
کلسترول و پایین آوردن فشار خون، در روان شناسی سلامت سعی در ارائه
کامل ترین “ الگوی زیستی پزشکی “ از دیر باز وجود داشته است ببینیم.
نظریه اخلاط چهارگانه توسط “ بقراط “ قرن چهارم قبل از میلاد در یونان
نکته مهم در این نظریه است که حالت بیماریها به عوامل بدنی مربوط اند
( الگوی پزشکی ) و می توانند بر ذهن نیز تاثیر بگذارند ( الگوی زیستی
روانی اجتماعی) و بیماری زمانی بروز می کند که تعادل چهار مایع
تشکیل دهنده بدن یعنی خون، سودا، صفرا، بلغم بهم بریزد و اقدامات
درمانی هم بایستی در راستای برگرداندن تعادل به این اخلاط باشد.
این نظریه پانصد سال بعد توسط جالینوس بسط و توسعه داده شد.
بنابراین الگوی پزشکی به تنهایی کافی نیست چون تمامیت فرد در درمان در
نظر گرفته نمی شود و صرفا بخشی از بدن او که بیمار شده است منظور
قرار می گیرد. بعبارت دیگر علت بیماری فقط به عوامل زیستی تقلیل داده
می شود علاوه بر اینکه اختلالات چند عاملی در نظر گرفته نمی شوند یعنی یک
بیماری علت های نهفته بسیاری دارند که ممکن است بر یکدیگر تاثیر بگذارند.
مثلا بیماری قلبی می تواند حاصل عوامل ژنیتیکی، رژیم، عوامل رفتاری ویا
سبک زندگی باشد و نکته سوم اینکه تجربه نشان داده که “ اراده “ یک بیمار در
اداره بیماری خویش بسیار موثر بوده و نقش “ درمان رفتاری شناختی “ دارد.
مکتب دوگانه نگری دکارت فیلسوف فرانسوی
این مکتب قائل است که ذهن و بدن بر هم تاثیر دارند و روح انسانی که حیوانات
فاقد آن اند در غده صنوبری جا دارد.
پزشکی جدید غرب بر خلاف پزشکی “ مادی گرا “ گرایش به “ وحدت گرایی “
پیدا کرده است که انسان را بعنوان یک کل واحد مورد معاینه و درمان قرار می دهد.
ربع آخر قرن بیستم تاکنون ارائه الگوی زیستی روانی اجتماعی متعدد از
جمله الگوی “ بن یار “ رواج عجیبی پیدا کرده است.
تمام این رویکرد های چهارگانه گفته شده نظر بر این دارند که روانشناسی سلامت
در یک الگوی پزشکی، زیستی، روانی، و اجتماعی بایستی با سایر حوزه های
مرتبط با سلامت همکاری کند تا بتواند سلامت بشر را هم تامین و هم تضمین نماید
مدل زیر گویای همین ادعاست.
پزشکی بهداشت
پزشکی روان – تنی آموزش بهداشت اپیدمیولوژی بهداشت عمومی
توان بخشی تغذیه
ایمنی شناسی
قلب و عروق
پزشکی اطفال
خون شناسی
پزشکی سالمندان
پزشکی مغز و اعصاب
طب رفتاری سلامت رفتاری
روانشناسی سلامت
روانشناسی سلامتی روانشناسی زیستی
روان شناسی شخصیت روان شناسی بالینی
روان شناسی اجتماعی روان شناسی تحولی
روان شناسی تجربی روان شناسی توان بخشی
روان شناسی عصبی روان شناسی دارو
روان شناسی شناختی
